Περί Κακοηθείας Ηροδότου

Νοιώθω γιά τις Θερμοπύλες του 480π.Χ. πως πρόκειται γιά μιά από τις σπάνιες στιγμές της Παγκόσμιας Ιστορίας που πολλοί άνθρωποι μαζί (γιά τον Έναν είναι ίσως λιγότερο σπάνιο) πέρασαν τη γραμμή του χθόνιου και έγιναν Ιδέες.
Το "πολλοί άνθρωποι μαζί" σημαίνει βέβαια κάτι. Μιά κοινή αντίληψη, ένα πολιτισμό, Αρχές, σημαίνει κανόνα -εκείνη τη χρονική στιγμή- κι όχι εξαίρεση. Κι αυτή η αντίληψη , αυτός ο πολιτισμός , αυτές οι Αρχές, φαίνεται έμειναν γιά αρκετό χρόνο μετά Ακόμη κι όταν οι Έλληνες άρχισαν να παρακμάζουν.
Γιά 9 αιώνες μετά τις Θερμοπύλες του 480π.Χ. κανείς δεν πέρασε τα στενά χωρίς να πληρώσει ακριβά διόδια.
Κανείς !
Ούτε καν οι πανίσχυροι οι Ρωμαίοι που χρειάστηκε να τσακίσουν τον Αντίοχο Γ΄ γιά να περάσουν. Και μόνο το 396 μετά Χριστόν, όταν πια η Ελλάδα είχε ξεφτιλιστεί γιά τα καλά, βρέθηκε ένας στρατηγός (δεν θα πω το όνομά του- δεν τού αξίζει να τον θυμόμαστε) που συμφώνησε με τον εχθρό και τον άφησε να περάσει χωρίς να ανοίξει μύτη.
Ο εχθρός ήταν ο Αλάριχος κι ο στρατηγός μπροστά στον βάρβαρο : “ απεχώρει μετά των φυλάκων, ενδιδούς ελευθέραν και ακώλυτον την επι την Ελλάδαν πάροδον τοις βαρβάροις” Αλλά βέβαια, είχαν περάσει πιά εννιά αιώνες, και, όπως είχε πει κι ο Απολλώνιος Τυανεύς , το αίμα τους είχε γίνει πλέον κολώνια.

Δυστυχώς όμως, ο Ηρόδοτος, φαίνεται πως αδίκησε τους "επαρχιώτες" προς χάριν των "διασημοτήτων".
Κι αυτό συνεχίζεται εις τους αιώνες των αιώνων. Ξεχνάμε δηλαδή πως έμειναν κι άλλοι εκεί.
Οι 700 Θεσπιείς σίγουρα.
Και οι 400 Θηβαίοι,που ο Ηρόδοτος λέει πως παραδόθηκαν , αλλά ο Πλούταρχος (και ο Μπιούρυ) το αμφισβητεί.
Και 80 Μυκηναίοι που κανείς ποτέ δεν τους θυμάται ( πλην γαρ Λακεδαιμονίων τε αυτών και Θεσπιέων και Μυκηναίων προαπέλιπον το πέρας της μάχης οι λοιποί. Παυσανίας, I, ΧΧ, 2 ).
Και επιπλέον 1000 Λάκωνες.

Γιατί άραγε ο Ηρόδοτος "ξεχνάει" τους Μυκηναίους και τους 1000 επιπλέον Λάκωνες , ή ακόμη γιατί "λαθεύει" σχετικά με τους Θηβαίους ;
Ο Πλούταρχος διατυπώνει μιά βαρύτατη κατηγορία εναντίον του (Πλούταρχος, Περί κακοηθείας Ηροδότου, 31). Ζήτησε λέει χρήματα απ` τους Θηβαίους . Και επειδή δεν του έδωσαν έγραψε ότι στις Θερμοπύλες δείλιασαν και παραδόθηκαν.

-----------------------------------
"Περί κακοηθείας Ηροδότου"

Σαν έλυσε ο Ξέρξης τα σκυλιά του
και χίμηξαν ολόϊσια στα Στενά,
σημάδι βάλαν - φυσικά - τον Λεωνίδα.
Νομίσανε ο βασιλέας αν σκοτωθεί
οι άλλοι θα κιοτέψουν.
Τι λάθος!
Ο βασιλέας έπεσε , ναι!
Και οι Μήδοι με αλαλαγμούς ορμήσαν στο κουφάρι.
Μα δεν τ`αγγίξαν.
Λακεδαιμόνιοι, Θεσπιείς,
Θηβαίοι (1) και Μυκηναίοι (2),
βουνό ορθώθηκαν
τους βέβηλους να σπρώξουν μακριά.
Σκοτώσανε και σκοτωθήκαν
κι ήρθανε και άλλοι εχθροί
ξανά,
και ξανά,
και ξανά.
Και τελικά, λέει, τον Λεωνίδα τον κράτησαν οι Έλληνες
που " ετρέψαντο τους εναντίους τετράκις".
Μέχρι που τελικά δεν έμεινε ούτ` ένας ζωντανός
τον βασιλέα να προστατέψει.
Και τότε , μόνο τότε,
οι Πέρσες εδυνήθησαν
απ` την σωρό του άνακτα την κάρα ν` αποκόψουν.
Όταν οι Έλληνες κείτονταν νεκροί,
μέχρις εσχάτων πολεμήσαντες .
Λακεδαιμόνιοι, Θεσπιείς
Θηβαίοι και Μυκηναίοι,
"χερσί και στόμασι",
μέχρις εσχάτου.

----------------------
Σημ.
1) α) Πλούταρχος, Περί κακοηθείας Ηροδότου, 31.

β) J.B. Bury, A history of Greece, London 1955, σελ.276

2)Παυσανίας, Ι, ΧΧ, 2 : "πλην γαρ Λακεδαιμονίων τε αυτών και Θεσπιέων και Μυκηναίων προαπέλιπον το πέρας της μάχης οι λοιποί"