Λόγια
Λόγια πολλά αναρίθμητα
βρωμιές μαζί με λάμψη ,
λόγια μικρά και δύσοσμα
κι άλλα ίδια ζαφείρια ,
λόγια που καίτε και πονά
λόγια που πολεμάτε ,
λόγια που άντρες ορίζετε
γυναίκες που σιωπάτε ,
δισύλλαβα που με ριγούν
προτάσεις νυσταλέες ,
ήχοι μεστοί νοήματος
αώνιες αλήθειες ,
δυσνόητα αξιώματα
αρχόντων σοφιστείες ,
λόγια φανέρωμα ψυχής
και μέσα από τα κρυμμένα ,
λόγια αξίες αθάνατες
κι άλλες ξεπερασμένες ,
όρια σκέψης σιωπηλά
σύμβολα σ` επιφάνειες ,
πλίνθοι θνητών πολιτισμών
του παρελθόντος φάροι ,
όπλo του hommo sapiens
γεννήματα νευρώνων ,
του σύμπαντος ταξιδευτές
φάλτσα σωστά βαλμένα ,
νότες που μετουσιώνονται
σε Απείρου αρμονία ,
κύμματα αόρατα υπαρκτά
μεταφορέα αοράτου ,
ανάγκης δημιουργήματα
κι έσχατο θείο δώρο ,
θερμότατα παρακαλώ,
πάντα να το θυμάστε ,
όταν δεν έχω τι να πω
μέσα μου να κοιμάστε .
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Οξύμωρον
ΑπάντησηΔιαγραφήΤην Γενναιότητα έμαθα από ενα Αμερικάνο,
που αφού θηρία πάλεψε ,συνέγραψε, πυγμάχησε, πολέμησε και έπλευσε,
επί οικείων μας εδαφών δημοσιογράφησε
σε δακρύων εποχή,
που τη ζωή δε γεύονταν
αλλά έκοβε κομμάτια της δαγκώνοντας γερά,
μεσήλιξ φυγομάχησε εν μέσω ιδίας οικίας ,
αυτόχειρας,
και ρίψασπις της τρίτης ηλικίας.
Και άντε αυτό καλά...
Μαθήματα αντίστασης από ηθοποιό ομόφυλη,
στην κόλαση των χημικών πνιγμένη,
αυτόβουλα κι ιδιώνυμα η ίδια παραδομένη σε φυλακές,
που η πόρτα τους ανοίγει μονάχα για να μπείς,
με τρία κλικ ; ; ;
Ε κι ύστερα τό `χασα κι αυτό το λίγο λογικό μου...
Σπούδασα αξιοπρέπεια μέσα από τις αράδες
κάποιων στίχων που έγραψε των λέξεων Δεσπότης.
Μ` εναν Αντώνιο για πολικό αστέρα να μου φέγγει,
στο μυστικό ταξίδι μου για την δική μου νήσο.
Δάσκαλος πιό αναρμόδιος στον κόσμο δεν υπήρξε
απ` τον Αιγυπτιώτη που ο Μέγας Καζαντζάκης
"γραία πόρνη"
αναξιοπρεπώς καλούσε.
Και είναι το οξύμωρον όλων των παραπάνω που μ` αναγκάζει,
νουν δομημένον σε συμπαγή αμετακίνητα θεμέλια σαν γνωρίζω,
να απορώ.
Υστερόγραφον ...Και διότι ουδείς υποχρεούται να γνωρίζει στις μνήμες μου τι κουβαλώ,
στους Χεμίνγουεη, Γώγου και Καβάφη αφιερώνω
κι αγαπώ.
Δύναμη
ΑπάντησηΔιαγραφήΔύναμη ανθρώπου ταπεινή
και δυσκολοφτιαγμένη ,
που τίποτε δεν προκαλείς
κι ελάχιστα φοβάσαι ,
που θάνατο περιγελάς
και τη ζωή λατρεύεις ,
χωρίς να γίνεις σκλάβα της
κι ούτε να την ντροπιάσεις ,
που μάχεσαι όταν χρειαστεί
μα όχι απο συνήθεια ,
αψιμάχιες περιφρονείς
στην πρόκληση κωφεύεις ,
και με του νου σου προσταγή
φόβους σου τιθασεύεις
- τι η γενναιότης δεν μετρά
αν δεν υπάρχει φόβος -
που δεν σε γέννησε σκοπός
χτίζεσαι στο ταξίδι ,
κι απλώνεις και κυριαρχείς
πρώτα τον κάτοχό σου ,
κρυμμένη σαν θαυματουργό
εικόνισμα αγίου
από τα μάτια βέβηλων
σεμνά προστατευμένη ,
που δεν πατάς σε κόκκαλα
κι ούτε σε σάρκας μάζα
μα σε τιμής απόφαση
και ζυγαριάς τα ζύγια ,
που υποταγή δεν σ` έδεσε
ούτε και νικημένη ,
πόνους σαν τοίχους που τρυπάς
το δρόμο όταν σου φράζουν ,
ατσάλινα τα νήματα
που σε τραβάν στο πρέπει
μακριά απο εξευτελισμό
χυδαίου εργαλείου ,
στης ύπαρξης τα δρώμενα
δρώμενο κι ίδιος δράστης ,
αζήτητο παράσημο
κρυφά απονεμημένο ,
που με αγάπη τρέφεσαι
με αλήθεια που καρπίζεις ,
αυθόρμητη κι αυθύπαρκτη
στο δρόμο της σοφίας ,
ευλόγησε με ψίχουλα
την στιγμιαία ζωή μου ,
κύτταρο να αξιωθεί
του ενός Θεού η ψυχή μου .
2-9 Αυγούστου 2006
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτον "πετρωτό ανήφορο που μου`φεγγε τα σκότη" *
ξαναπερπάτησα,
και της Πυθίας το ψιθύρισμα αφουγγράστηκα
χαμογελώντας στου ηνίοχου την νίκη.
Στης Ολυμπίας τις σκιές ξαπόστασα,
με φυλωσιές ασπίδες στα βέλη του υπέρλαμπρου ήλιου,
και τον Ολύμπιο Ερμή να με κοιτάει,
αδιάφορος γιά ρίγη που συντάραζαν το είναι μου.
Και στις Μυκήνες...
στις Μυκήνες δυό λέοντες με ρώτησαν:
"ποιός είσαι; και πούθε έρχεσαι;"
"Προσκυνητής", απάντησα, "από παλιά Παρίων αποικία."
Τα νύχια μάζεψαν, τα δόντια σκέπασαν,
"πέρασε", είπαν, "και συμπάθα μας,
δεν σε γνωρίσαμε με τόσους γύρω
τη χαίτη μας να θέλουν γιά χαλάκι."
---------------------------------
* σημ.
Ο πρώτος στίχος ανήκει στον Σικελιανό
Για τον Παλαμά
ΑπάντησηΔιαγραφή"Κι έβρεξε βροχή απο αίμα" είπε ο ποιητής
εξιστορώντας Ιστορία που ιστορούσε
τα πάθη και τους θριάμβους μιας φυλής
αχάριστης, υπέροχης, ματαιόδοξης, γενναίας,
ιδιοφυούς κι ανόητης, αρχαίας μα πάντα νέας.
Λυπήθηκα,
μεσ` την μεγαλοσύνη του μάταια είχε ελπίσει,
ότι μαθαίνουν τα παιδιά απ` των γονιών τα λάθη.
Και χάρηκα ,
που είναι νεκρός και αδύνατον να νοήσει,
πως σ`ενεστώτα όφειλε να γράψει για τα πάθη.
Να μη ξεχάσω
ΑπάντησηΔιαγραφήΜου είπαν προχτές πως διασκέδαση σημαίνει,
πως το μυαλό τριγύρω σου σκορπιέται.
Το μεγαλείο σεβάστηκα της γλώσσας που απομένει,
ντράπηκα κι ευτελίστηκα που έτσι σπαταλιέται.
Να διασκεδάσω με καλούν νότες στη διαπασών,
αστραφτερά φορέματα σε σώματα ιδρωμένα
μεσ` απο έγχρωμα ακριβά κουτιά πολλών ιντσών
κι αμύνομαι και προσπαθώ, παλεύω απεγνωσμένα,
να μη ξεχάσω,
πως ξέθαψα και διάβασα σ`απόκρυφα βιβλία,
οτι αυτό που θέλω εγώ το λεν ψυχαγωγία.
Δεν μ` αρέσει
ΑπάντησηΔιαγραφή(μονόλογος απέναντι σε οθόνη )
Όχι καθόλου δεν πτοούμαι .
Από αυτό που πουλάτε δεν θα πάρω
κι ας μην υπάρχει τίποτε άλλο.
Δεν μου αρέσει οτι πουλάτε
και δεν μου αρέσετε και εσείς.
Κι ούτε κάστρο θα χτίσω
μέσα του να φυλακιστώ εκούσια
από σας να γλυτώσω.
Σε ήλιου φως την ασημαντότητά μου θα γιορτάζω
αλλιώτικα απο εσάς.
Και στη γιορτή σας μακριά θα μένω
χωρίς " άσχημη " να την χαρακτηρίζω.
Δεν θα σας κάνω να χαρείτε ,
λέξεις δικές σας χρησιμοποιώντας.
Λέξεις που σε εικόνες παραπέμπουν.
Τώρα πιά λέω " δεν μ` αρέσει ".
Εντάξει νικήσατε
και λοιπόν ;
Την βρωμιά σας εγώ δεν φορώ
κι ούτε απ` τα γυαλιστερά της χρώματα λερώνομαι.
Σωστά χαίρεστε ,
μα εγώ δεν λυπάμαι.
Νικήσατε ναι,
μα δεν νικήσατε εμένα.
Άλλων μυαλά αλώσατε.
Στο δικό μου δεν μπήκατε.
Κάτω απο σκονισμένα χαρτιά καλά ήταν κρυμμένο,
χειρόγραφα και τυπωμένα με γράμματα μόνον.
Βλέπετε είχα την τύχη ,
να μ` αρέσουν οι λέξεις περισσότερο
και ας χρειαζόμουν χίλιες να φτιάξω μιά εικόνα
και ας χρειαζόταν χρόνος πολύς
και ας ήταν έτσι πιό δύσκολα
και κούραση μεγάλη
και ψυχής ξόδεμα.
Άμα δεν δώσεις ,δεν παίρνεις.
Γνωστό και πανάρχαιο θα μου πείτε.
Ασφαλώς ,
μα ανάλογα δίνεις μ` ότι παίρνεις.
Συμφωνούμε λοιπόν ,
έδωσα κι εγώ για τις εικόνες σας
ότι μπορεί από αυτές κάποιος να πάρει.
Κάτι πιό λίγο απ` το μηδέν .
Ομάρ Καγιάμ
ΑπάντησηΔιαγραφήΚάπου βρήκα και διάβασα,
- εννιά αιώνες ζούσαν -
τετράστιχα που σαν μυστικά
μνημεία τραγουδούσαν ,
το θαύμα που το λεν ζωή.
Με ένα νεκρό από καιρό
βρέθηκα να `μαι φίλος,
να πίνουμε ως το πρωί
ως της δροσιάς το ρίγος,
κόκκινο μοσχομυριστό κρασί.
Και τώρα σε στιγμές γλεντιού
τραγούδια όταν ακούω,
στου είναι μου την ανάταση
ποτέ δεν παρακούω
τις συμβουλές του ποιητή.
Με τρόπο και με προσοχή,
μη και με δει κανένας,
χύνω τρεις στάλες,
προσευχή, κέρασμα και ανταμοιβή,
στο φίλο μου τον Πέρση τον Ομάρ.
Η μπαλάντα του χαμένου μυστικού.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠαίζουν τα παιδιά στο πάρκο ,φωνές, κλάματα
κι είναι μέσα στη ψυχή τους χίλια θαύματα
των μεγάλων είναι ο λόγος ευαγγέλιο
ηλικίες που το ψέμα γεννά γέλιο.
Δείχνουν όλες τις αγάπες και κακίες τους,
φανερά κι απλά σου δείχνουν τις φοβίες τους,
κρύβουν μεσ` τα δυό τους μάτια τα ασυννέφιαστα
της υπάρξεως την αιτία που αφελέστατα
οι ενήλικοι νομίζουν
πως την μαθάνε.
Λίγοι ξέρουν πως στ` αλήθεια την επάθανε
τη στιγμή που τα παιχνίδια τους τα θάβανε
σε μπαούλα, σε σκουπίδια, σε υπόγεια
τη στιγμή που τα αλλάξαν με καλώδια
που νομίζαν την ζωή τους θα ομορφήνουνε
που έχουν τώρα στο λαιμό τους και τους πνίγουνε.
Δεν αρκέστηκαν στον ήλιο και στη συννεφιά,
στη βροχούλα στο φεγγάρι και στη συντροφιά
αφεθήκαν γίναν δούλοι ,
πως την πατησαν.
Δεν σκεφτήκαν πως να υπάρχεις είναι ένας λαχνός
που όταν κάποιος τον κερδίζει γίνεται θεός,
όταν παύεις να `σαι ήλιος πέτρα κι ουρανός
όταν πιά μπορείς και βλέπεις όλο αυτό το φως.
Ξεφτιλίζουν τη ζωή τους σε μικρά κελλιά
κι όσο πιο πολλά ζητάνε κι όσο πιο ακριβά,
τόσο πιο πολύ ξεχνάνε τι είναι να ζεις,
για πιο λόγο ταξιδεύεις και τι προσπαθείς
τι μικρό ειν` το ταξίδι
σαν κοιτάς αλλού .
Πρώτη θέση στο βαγόνι και κοιμήθηκες,
πες μου τι είδες στη πορεία και το χάρηκες.
Δεν αλλάζω με κανέναν το έξω το σκαλί,
κρεμασμένος απ` την πόρτα μέσα στην βροχή,
είναι φίλος μου ο αέρας και η παγωνιά,
μόνο έτσι καθισμένος νοιώθω την δροσιά
που ο καινούργιος ήλιος φέρνει κάθε χαραυγή
κι η χαρά μου που υπάρχω γίνεται κραυγή.
Πλούσιοι προσπαθούν να γίνουν.
Λάθος ορισμός.
Κύπρος 24 / 3 - 27 / 3 / 2005
ΑπάντησηΔιαγραφήΑπό τον ήλιο τον ζωοδότη
κι από την θάλασσα την αμόλυντη
και τον άνεμο τον σπλαχνικό
και του συλλογικού μόχθου τον θρίαμβο
και της άνυδρης γης την λατρεία
κι από τις πέτρες που πρωταγγίχτηκαν
εφτά χιλιάδες χρόνια πριν γεννηθεί η Αφροδίτη
και το πυρίμαχο το χαμογέλο
-κήπος που κάρπισε απ` του δίκιου το πείσμα-
ένα παράπονο κουβάλησα γιά ενθύμιο
στριμωγμένο ανάμεσα σε ψηφιδωτά Παφίτικα
και ζηβανίας το δροσερό κάψιμο
κρεμασμένο στο λαιμό δίπλα στο σταυρουδάκι μου
μη και ξεχάσω.
Το μέτρο
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτη σκέψη της Ανατολής
μετρά η ισορροπία
σαν πεμπτουσία της ζωής
υπέρτατη αρμονία.
Στα ίσια τους για βρεθούν
κάποιοι έχουν μονάσει
κι άλλοι για να ισορροπηθούν
χρόνια έχουν περάσει .
Σοφοί Ασιάτες δάσκαλοι
το έχουν εξηγήσει
και με Αρχαίους κλασσικούς
έχουνε συμφωνήσει.
Είναι το μέτρο στη ζωή
όπως του σκάφους έρμα,
μα εγώ οτι αγάπησα
το `σπρωξα ως το τέρμα.
Καρναβάλι
ΑπάντησηΔιαγραφήΑρχαία ανίερη γιορτή
μάσκες ξεντύνεται η ψυχή
και προσωπεία της στιγμής
άμφια υπάρξεως τελετής.
Μεταμεσονύχτιο παραλήρημα
ΑπάντησηΔιαγραφή(Ιούλιος 2007)
Με τα πόδια κρεμασμένα πάνω απ` το νερό
καθισμένος σ`ένα μώλο
είδα τον ξεπουλημένο
με ένα μικρόφωνο στο χέρι
να τα δίνει.
Με τα χέρια σφιγμένα στο τιμόνι
ανηφόρισα τoν τόπο μου ολόκληρο
και όπου δεν έβλεπα φωτιές
καπνός μου βρώμαγε.
Με τα μάτια τυφλωμένα απο Αλήθεια
σελίδες χάιδευα
σε ακρογιάλια καθαγιασμένα
απ` του Οδυσσέα την νοσταλγία.
Και μα τον ήλιο και τα αστέρια
και την γαλάζια θάλασσα
που δίχως την δε ζω
τρόμαξα τρόμο μέγα.
Του νου ανυπακοή ανεξήγητη
εσβησε τα αληθινά
με ψεύδη πλημμυρίζοντας
την δύστυχη όρασή μου.
Με είδα να στριμώχνομαι
με γουρουνόμορφα ανθρωπάρια ρυπαρά
ακολουθώντας αόρατους μπροστάρηδες
με κοπριά το γόνατο να πνίγει.
Ένα ποτάμι απέραντα πλατύ
σαν δίχως τέλος και με ύποπτη αρχή
εμοιαζε μέσα μας να ρέει -
ή ήταν εμείς που τ` οδηγούσαμε;
Φρίκης ποτάμι.
Λάσπη και αρώματα ακριβά
και σπέρματα με αρώστεια φορτωμένα
και κινητά και ακίνητα.
Και λίπη πεταμένα
από χειρουργικές τομές ξεριζωμένα
σαν σε θυσία στην ανθρώπινη μωρία
δίπλα σε πτώματα σκελετωμένα.
Κι όπου το μάτι έστριβε ντροπή.
Κι όπου η μύτη μύριζε πονούσε.
Κι όπου το αυτί αφουγκραζόταν οιμωγή.
Κι όπου το χέρι άγγιζε κολούσε.
Βρόμα και γλίτσα.
Πόνος και θλίψη.
Των χημικών παράδεισων λατρεία
και του χαρτονομίσματος θρησκεία.
"Μέχρις εδώ, για μένα".
"Σκάσε πιόνι, και προχώρα".
'Μέχρις εδώ , δεν το ελέγχω".
"Τι δεν ελέγχεις; Δεν αντέχεις!"
"Δεν το ελέγχω! Είναι αβάσταχτη η Φωνή!"
"Δεν το αντέχεις. Το λεν` ζωή."
…
Σιωπή και οδύνη .
Πένθος και πόνος.
Τρελή πυξίδα.
Νέφος ψηλά.
Βορράς και Νότος
έχουν σαλέψει .
σωστό και λάθος.
μία ζαριά..
Μία σημαία!
Μία σημαία παρακαλώ!
Μία σημαία ικετεύω!
Μία σημαία!
Γιά ένα σύμβολο, μια ιδέα,
κάτι να πείσει «καθαρό»
το είναι μου δίνω
κι από το είναι μου μιά στάλα δεν κρατώ.
'Κάτι λευκό!"
Ένα -έστω- κουρέλι ολόλευκο σημαία.
"Κάτι λευκό, ότι και να`ναι! "
Αχ να`ταν να γλυτώσω απ` την Φωνή.
"Άσπρο πανί!"
Με κοπριά ως το λαιμό τ`αρπάζω
Και σε καλάμι φλάμπουρο κρεμώ
Και στην ευτέλεια ανάποδα γυρνώ.
Ανάποδα!
Στον ποταμό των γουρουνόμορφων ανάποδα.
Δύσκολο το προχώρημα. Αργό.
Να προσπαθείς κι ακίνητος να μένεις.
Κέρδος κι αυτό .
Την λάσπη δεν ακολουθείς.
Και, μάτια ανοίξτε και θαυμάστε!
Ανάποδα είναι και άλλοι
που δύσκολα τους βλέπεις
των γουρουνόμορφων την πλάτη
σαν κοιτάς.
Λίγοι γνωστοί,
και κάποιος που τον ξέρω
-μα δεν θυμάμαι που-
και άλλοι άσημοι,
που δεν τους ξέρει η Μάνα τους
και , ήλιε λαμπρέ, Θέτιδα και άγρια Νέμεση!
Βλέπω αθάνατους νεκρούς να οδηγούν
και είναι διακόσιοι και ενενήντα και οχτώ
μακρυμάλληδες (1)
κι άλλους `φτακόσιους δίπλα τους,
όχι πίσω τους- παραχαράκτες άθλιοι - δίπλα τους.
Και ογδόντα ακόμη (2)
και άλλους χίλιους (3)
και συντροφιά τους η άγια Πανώρια
- όχι Ψωροκώσταινα, μικρόψυχα καθάρματα!
Πανώρια Αηβαλιώτη! Αθάνατη! (4)
Κάθε σωσμένο ορφανό της Παρθενώνας -
και πίσω άλλοι,
και άλλοι,
κι όσο μακραίνουν τόσο η γουρουνίσια όψη τους
σ` ανθρώπου αλλάζει.
Είναι καιρός για Κάλλιπους (5)
Και για Λεωνίδες καιρός!
Σωστοί κι οι δυό! Πυξίδες!
Της πρόστυχης Στιγμής η εκλογή.
Βοήθεια ωρέ!
Βοηθάτε Άγιοι Θουκιδίδηδες και Σόλωνες
Και Πλάτωνες και Απολλώνιοι
κι όλοι οι εφτά εσείς (6)
που στων Φιλανθρωπινών το μοναστήρι
-σαν σε ακίνητη επιπλέουσα Κιβωτό,
στα Γιάννενα, στη λίμνη-
δικαιώνεστε.
Βοηθάτε μωρέ!
Το ξέρω πως ακούτε.
Το ξέρω πως την μακαριότητα δικαιούστε
Μα την κατάρα μου σας ρίχνω
Αν δεν βοηθάτε.
Σπόρος σας μωρέ!
Σπόρος δικός σας στου μόσχου τα εκκρίματα σαπίζει. (7)
Πιότερο η κάργια νοιάζεται τα αυγά της;
Πιότερο η σκύλα τα κουτάβια της;
Κι η γάτα τα γατιά της;
Που είστε μωρέ;
Ξυπνάτε!
Δεν έχει δίκιο ο ύπνος σας σε πόλεμου καιρό.
Πόλεμος είναι τώρα
Και στου Εφιάλτη την ντροπή
Χίλιες φορές μακάρι
Αν στης δικιάς σας την βολή γινόμαστε χαλάλι.
Ξυπνάτε!
…
Δεν βλέπω βοήθεια αλλού.
Βαρκάρη του Αχέροντα
Φερ`τους για λίγο πίσω.
----------------
Σημ.
1 ) Οι Σπαρτιάτες που έπεσαν στις Θερμοπύλες ήταν 298 και όχι 300. Βλ. Ηρόδοτο, Πολύμνια, 229-232.
Οι εφτακόσιοι ήταν φυσικά οι Θεσπιείς.
2) Σχετικά με τους ογδόντα . Ήταν Μυκηναίοι. Έμειναν.
Παυσανίας, I, ΧΧ, 2 "πλην γαρ Λακεδαιμονίων τε αυτών και Θεσπιέων και Μυκηναίων προαπέλιπον το πέρας της μάχης οι λοιποί"
3) Σχετικά με τους χίλιους. Ήταν Λάκωνες. Έμειναν.
Πηγή :Παναγιώτη Κανελλόπουλου, Ιστορία της αρχαίας Ελλάδος ( σελ.413 ) εκδ . Γιαλλέλης, Αθήνα 1982,
4) "Ψωροκώσταινα", είναι το παρατσούκλι που χλευαστικά κόλλησαν οι "βολεμένοι" πρωτευουσιάνοι του 1830 σε μιά ζητιάνα του Ναυπλίου.
Η αλήθεια είναι πως μάλλον επρόκειτο γιά ένα είδος ελληνικής εκδοχής τής - αγίας πλέον - Μητέρας Τερέζας.
Το αληθινό της όνομα ήταν Πανώρια Αηβαλιώτη από της Κυνουριές της Μικράς Ασίας , και ήταν χήρα Κωνσταντίνου Αηβαλιώτη. Είχε ατημέλητη εμφάνιση, διότι ξόδευε τα πάντα γιά να ταϊσει και να γιατροπορέψει τα πολυάριθμα ορφανά που άφησε η επανάσταση.
Η παράδοση λέει πως κάποτε που την είδε ο Καποδίστριας , πλησίασε και της έδωσε ένα κέρμα.
Τον αναγνώρισε και χωρίς δεύτερη σκέψη άδειασε τις τσέπες της στις χούφτες του.
"Γιά την πατρίδα", του είπε, "τα χρειάζεται περισσότερο."
Ο Καποδίστριας λένε συγκινήθηκε και διέταξε να της δώσουν σύνταξη.
Και αυτή άρχισε να ξοδεύει την σύνταξη γιά τα ορφανά, συνεχίζοντας την ζητιανιά γιά να μπορεί να ταϊζει ακόμη περισσότερα.
Στο τέλος , όταν δημιουργήθηκε ορφανοτροφείο, ζήτησε να εργάζεται εκεί αμισθί, πλένοντας τα ρούχα των "παιδιών της" .
Στην κηδεία της την συνόδεψαν μόνο τα ορφανά της.
5) Το 279 πΧ τριάντα περίπου χιλιάδες Έλληνες αντιμετώπισαν στις Θερμοπύλες επιτυχώς διακόσιες δέκα χιλιάδες Γαλάτες εισβολείς. Αντίθετα όμως με τον Λεωνίδα , ο αρχιστράτηγος Κάλλιππος διέταξε υποχώρηση και ανταρτοπόλεμο όταν οι εχθροί οδηγούμενοι από Έλληνες προδότες βάδισαν την Ανοπαία οδό γιά να κυκλώσουν τους αμυνόμενους. Η στρατηγική του Κάλλιππου είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή των Γαλατών "ως μήδενα οίκαδε αποσωθήναι".
Πηγή :Παυσανίας, Φωκικά, Δελφοί.
6) Στην νησίδα της λίμνης των Ιωαννίνων υπάρχει το μοναστήρι των Φιλανθρωπινών - ή άλλως Μονή Σπανού, γνωστή επίσης ως Αγίου Νικολάου.Χτίστηκε το 1292 από τον Μιχαήλ Φιλανθρωπινό. Στον νότιο νάρθηκα του Καθολικού της Μονής σώζονται 7 εικόνες με τις εξής επιγραφές :Έλλην Πλάτων, Έλλην Απολλώνιος, Έλλην Σόλων, Έλλην Αριστοτέλης, Έλλην Πλούταρχος, Έλλην Χίλων,
Έλλην Θουκιδίδης ο φιλόσοφος (ο Θουκιδίδης κρατά ειλητάριον επί του οποίου διαβάζει κανείς : Ουκ εφικτόν ημίν , ω φιλόσοφοι, τοις αμυήτοις τα θεία μυστήρια λέγειν ή φανερά παραθέσθαι)
7) Μόσχος ο μοσχοφόρος = είδος ζαρκαδιού υπό εξαφάνιση λόγω υπερβολικής θήρας . Από τους γεννητικούς αδένες του αρσενικού λαμβάνεται έκκριμα που αποτελεί την βάση γιά τα πολυτελή αρώματα. Ο Απολλώνιος Τυανέας ήδη από τον 1ο μΧ αι. έγραφε σε επιστολή προς τους συμπολίτες του πως αν τους τρυπήσει κανείς δεν θα ξεπηδήσει αίμα απ` τις φλέβες τους αλλά άρωμα, και πως έχουν τόσο αλλοτριωθεί και εκχυδαϊστεί ώστε οι νεκροί πρόγονοι δεν θα θα τους δεχτούν στους τάφους τους γιατί δεν θα τους γνωρίσουν (Βλ. Φιλόστρατος, Τα ες Τυανέα Απολλώνιον, εκδ Κάκτος)
"Περί κακοηθείας Ηροδότου"
ΑπάντησηΔιαγραφήΣαν έλυσε ο Ξέρξης τα σκυλιά του
και χύμηξαν ολόϊσια στα Στενά,
σημάδι βάλαν - φυσικά - τον Λεωνίδα.
Νομίσανε ο βασιλέας αν σκοτωθεί
οι άλλοι θα κιοτέψουν.
Τι λάθος!
Ο βασιλέας έπεσε , ναι!
Και οι Μήδοι με αλαλαγμούς ορμήσαν στο κουφάρι.
Μα δεν τ`αγγίξαν.
Λακεδαιμόνιοι, Θεσπιείς,
Θηβαίοι (1) και Μυκηναίοι (2),
βουνό ορθώθηκαν
τους βέβηλους να σπρώξουν μακριά.
Σκοτώσανε και σκοτωθήκαν
κι ήρθανε και άλλοι εχθροί
ξανά,
και ξανά,
και ξανά.
Και τελικά, λέει, τον Λεωνίδα τον κράτησαν οι Έλληνες
που " ετρέψαντο τους εναντίους τετράκις".
Μέχρι που τελικά δεν έμεινε ούτ` ένας ζωντανός
τον βασιλέα να προστατέψει.
Και τότε , μόνο τότε,
οι Πέρσες εδυνήθησαν
απ` την σωρό του άνακτα την κάρα ν` αποκόψουν.
Όταν οι Έλληνες κείτονταν νεκροί,
μέχρις εσχάτων πολεμήσαντες .
Λακεδαιμόνιοι, Θεσπιείς
Θηβαίοι και Μυκηναίοι,
"χερσί και στόμασι",
μέχρις εσχάτου.
----------------------
Σημ.
1) α) Πλούταρχος, Περί κακοηθείας Ηροδότου, 31
β) J.B. Bury, A history of Greece, London 1955, σελ.276
2)Παυσανίας, Ι, ΧΧ, 2 : "πλην γαρ Λακεδαιμονίων τε αυτών και Θεσπιέων και Μυκηναίων προαπέλιπον το πέρας της μάχης οι λοιποί"
Σχεδόν
ΑπάντησηΔιαγραφήΤου Φείδωνος (1) κληρονομιά
που απ` το Άργος κίνησες
και τον πλανήτη σκέπασες δίκην λοιμού
το σιδηρούν το γένος των ανθρώπων ταλανίζεις
αιώνες τώρα είκοσι
και επτά.
Τρανός προφήτης ο Βοιωτός αγρότης ποιητής
προείδε όρκους να ασφυκτιούν
σφιχτοκλεισμένους σε βαλάντια ευτελή
πλήθος τιμές φαύλους να στεφανώνουν
κι αυτό ακόμη το Δίκαιο το θείο
από το πρόσταγμα ανδρός χυδαίου
να βιάζεται.
Μονάχα σ` ένα λάθεψε των «Έργων και Ημερών» ο αοιδός :
Δεν τα κατάφερε εν τέλει ο δειλός
την γενναιότητα δολοπλοκώντας
να συντρίψει.
Να φταίει τάχα ο κύων της Σινώπης;
Λένε πως πρώτος σήκωσε σημαία πολεμική
ενάντια σ` «αυτά που οι άνθρωποι χρειάζονται».
Λένε πολλά …
Πως το πιθάρι του έγινε ναός του Ασκληπιού
για όσους να ιαθούν απ` τον λοιμό βουλήθηκαν.
Πως βασιλιάδες έγδυσε απ` το κλέος (2)
και φιλοσόφους απ` της σοφίας την ψευδαίσθηση(3)
και πως με μια φτυσιά σύνορο χάραξε
ανάμεσα στο πνεύμα και των ανθρώπων τα χρειώδη.(4)
Αρχαία κληρονομιά Αργείτικη την παντοδυναμία σου προσκυνούν
άπαντες οι θνητοί.
Σχεδόν.
Μα τότε τι κρατά τα βλέφαρα ανοιχτά σ` άγρυπνες νύχτες ;
Μην απαντάς, μαντεύω!
Όνειρα βλέπεις, ίδια αγκάθια,
που ξαφνικά και επώδυνα κεντούν
καθώς το λίγο, το ασήμαντο, «σχεδόν»
τα τείχη σου γαυγίζει
καλοφτιαγμένα και άφοβα
με χρήματα χτισμένα
και δια τούτο ευάλωτα σε απειλές
«δωρεάν».
------------------------------
Σημ.
1) Τύρρανος του Άργους. 7ος αι. π.Χ. Έκοψε τα πρώτα ασημένια νομίσματα.
2) Η γνωστή ιστορία με τον Διογένη , τον Αλέξανδρο, και τον ήλιο
Αρριανός, Ανάβασις, VII 2, 1-2.
3) Στον Διογένη αποδίδουν ορισμένοι και εκείνο το ανέκδοτο, σύμφωνα με το οποίο βλέποντάς τον ο Πλάτων να πλένει λαχανικά τον πλησίασε και του είπε ψιθυριστά : "Αν ήσουν καλός απέναντι στον Διονύσιο δεν θα ` πλενες τώρα μαρούλια", γιά να λάβει στον ίδιο τόνο την απάντηση απ` τον Διογένη : " Κι εσύ αν έπλενες μαρούλια, δεν θα ήσουν καλός απέναντι στον Διονύσιο."
Διογένης Λαέρτιος , Φιλοσόφων βίος και δογμάτων συναγωγή VI 58
Σημ. Ο Διονύσιος ήταν τύραννος των Συρακουσών και κάτι σαν προστάτης -χορηγός του Πλάτωνα.
4) Κάποτε που [ ο Διογένης] ήταν φιλοξενούμενος ενός άνδρα ο οποίος είχε φροντίσει με επιμέλεια γιά όλα του τα υπάρχοντα αλλά δεν φρόντιζε καθόλου τον εαυτό του , ο Διογένης έβηξε γιά να βγάλει ένα φλέμα. Κοίταξε γύρω του γιά να φτύσει και τελικά έφτυσε στο πρόσωπο του οικοδεσπότη. Όταν εκείνος αγανακτισμένος τον ρώτησε γιατί έκανε κάτι τέτοιο ο Διογένης απάντησε ότι ήταν κρίμα να φτύσει οπουδήποτε μέσα σ` ένα τόσο όμορφο και τακτοποιημένο σπίτι , και γι αυτό διάλεξε το λιγότερο φροντισμένο σημείο μέσα σ` αυτό.
Διογένης Λαέρτιος, Φιλοσόφων βίων και δογμάτων συναγωγή VI 32
και επίσης,
Γαληνός, Προτρεπτικός 8
Χρόνος
ΑπάντησηΔιαγραφήΠότε μου δεν συνήθισα το αμείλικτο του χρόνου
Άνεμος χτίστης αλλαγής κι όταν χαϊδεύει ακόμα.
Τίποτα να του αντισταθεί κι όρθιο να επιζήσει.
Ψέμμα το αιώνιο που άσκεφτα πετιέται απ` το στόμα.
Ανοησία η αντίσταση κι η σύμπλευση μοιραία
γέρνει η ιτιά όταν φυσάει το χώμα να φιλήσει *,
ξοδεύοντας στιγμές γιορτής για να τον πολεμήσει
νικιέται αυτός που λησμονά τον χρόνο του να ζήσει .
Τρόμαξα με το εφήμερο και μίσησα τον χρόνο
τα άλογα ζώα ζήλεψα που μ` άγνοια επιβιώνουν
και ξέχασα πως η ομορφιά που η κάθε μέρα φέρνει
είναι γιατί αλλιώτικα οι άνθρωποι την βιώνουν .
Με ενοχλούν οι αλλαγές και με φοβίζει το αύριο
μα ζω για το αναπάντεχο που κάθε αυγή γεννάει.
Ένστικτο αυτοσυντήρησης χιλιάδων αιώνων προίκα
που χρόνια ο νους μου άσκοπα στον χρόνο κουβαλάει .
-------------------------------------------
* δόγμα των καλούμενων Εσωτερικών ( ή Μαλακών ) Πολεμικών Τεχνών : "Εκμεταλεύσου την δύναμη του αντιπάλου
σου. Σπρώξε όταν σε τραβάει και τράβα όταν σε σπρώχνει. "
Δεν θρηνώ όταν πεθαίνει ένας άνθρωπος , ή όταν χάνει ολόκληρη την περιουσία του.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑλλά είναι πολύ θλιβερό όταν χάνει κανείς ό,τι σημαντικότερο έχει . Την ανθρώπινη αξιοπρέπεια του .
Επίκτητος.
"Μέτρο της περιουσίας του καθένα μας είναι το σώμα του"
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπίκτητος , Εγχειρίδιον
---------------
Τοιαύτ` έφη [ο Αντισθένης] , δειν εφόδια ποιείσθαι ά και ναυαγήσαντι συγκολυμβήσει.
Διογένης Λαέρτιος, Φιλοσόφων βίων και δογμάτων συναγωγή VI 6 . 3ος αι μΧ
---------------------
Κατέχεις μόνο αυτά που δεν μπορούν να χαθούν σε ένα ναυάγιο.
Ελ- Γκαζαλί, Το Βιβλίο της Γνώσης. 12ος αι. μΧ
- Μα τον θεό άνθρωπέ μου , ωραία προοδεύεις . Τι πρόοδος !
ΑπάντησηΔιαγραφή- Γιατί τον κοροϊδεύεις ;
- Και συ γιατί τον απομακρύνεις απ` το να καταλάβει το κακό που παθαίνει ;
…
- Δείξε μου τώρα την πρόοδό σου . Σαν να έλεγα σε αθλητή «δείξε μου τους ώμους σου» , και να μου απαντούσε «κοίτα τους αλτήρες μου». Εσύ και οι αλτήρες σου βρείτε τα μεταξύ σας . Εγώ, το αποτέλεσμα των αλτήρων ζητάω να δω.
Αρριανού , περί Επικτήτου Διατριβών, Α΄, δ
-------------------------------------------
Κάποιος βαθύπλουτος κάλεσε μιά μέρα έναν σούφι στο μεγαλοπρεπές σπίτι του.
Γεμάτος περηφάνεια τον ξενάγησε σε όλα τα δωμάτια , επιδεικνύοντας πολύτιμα χαλιά, κοσμήματα και έργα εκπληκτικής τέχνης .
«Τι σου έκανε περισσότερο εντύπωση ; » , ρώτησε στο τέλος.
«Το ότι η Γη είναι ικανή να αντέχει το βάρος ενός τόσο μεγάλου και φορτωμένου με πάμπολλα αντικείμενα σπιτιού», απάντησε ο σούφι.
Σουφική σοφία (Στο δρόμο της σοφίας των σούφι, εκδ Μποκουμάνης, σελ 77)
----------------------------------------------
Απολλώνιος ο Τυανεύς εν Ρόδω
Για την αρμόζουσα παίδευσι κι αγωγή
ο Απολλώνιος ομιλούσε μ` έναν
νέον που έκτιζε πολυτελή
οικίαν εν Ρόδω. «Εγώ δε ες ιερόν»
είπεν ο Τυανεύς στο τέλος «παρελθών
πολλώ αν ήδιον εν αυτώ μικρώ
οντι άγαλμα ελέφαντός τε και χρυσού
ίδοιμι ή εν μεγάλω κεραμεούν τε και φαύλον…
Το «κεραμεούν» και «φαύλον» ΄ το σιχαμερό :
που κιόλας μερικούς ( χωρίς προπόνησι αρκετή )
αγυρτικώς εξαπατά. Το κεραμεούν και φαύλον.
Κ. Καβάφης
Μη νομίζεις ότι μόνο εμείς διακηρύσσουμε τέτοια ευγενικά αξιώματα. Ο ίδιος ο επιτιμητής του Στίλπωνος, ο Επίκουρος, εξέφρασε κάτι παρόμοιο μ`εκείνον , το οποίο να δεχθείς αν το κρίνεις άξιο , έστω και αν έχω ξεχρεώσει (από συμβουλές )
ΑπάντησηΔιαγραφήγια σήμερα : «όποιος δεν είναι ευτυχισμένος», λέει, «με τα δικά του πράγματα, ας είναι και ο κύριος όλου του κόσμου , είναι δυστυχής»
Σενέκας, Επιστολή προς Λουκίλιο, επιστολή IX ( Ο σοφός και η φιλία)
Η επιθυμία σου μένει ανεκπλήρωτη, η δική μου εκπληρώνεται. Αυτό συμβαίνει και στα παιδιά όταν βάζουν το χέρι σε ένα αγγείο με στενό λαιμό για να βγάλουν ξερά σύκα και καρύδια. Αν γεμίσουν το χέρι δεν μπορούν να το τραβήξουν έξω και κλαίνε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΆσε λίγα και θα βγει. Έτσι και εσύ, άσε την επιθυμία ΄ μην επιθυμείς πολλά και θα γίνουν.
Αρριανού των Επικτήτου Διατριβών, Γ΄, θ
είναι μακρύς ο δρόμος που περνάει από διδάγματα, ενώ γρήγορος και αποτελεσματικός αυτός που περνάει από παραδείγματα
ΑπάντησηΔιαγραφήΣενέκας, Επιστολές προς Λουκίλιο, VI
"... οι άνθρωποι φοβούνται την κατάσταση μη αίσθησης που επέρχεται με τον θάνατο θαρρείς κι είναι κάτι που τους αφορά ."
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπίκουρος, επιστολή προς Ηρόδοτο
-------------------------------------
Ο θάνατος ουδέν προς ημάς ΄ το γαρ διαλυθέν αναισθητεί, το δ` αναισθητούν ουδέν προς ημάς.
Ο θάνατος δεν έχει καμμιά σχέση με εμάς. Γιατί αυτό που βρίσκεται σε διάλυση δεν έχει αίσθηση, και ότι δεν έχει αίσθηση δεν μας αφορά πλέον.
Επίκουρος, Κύριαι Δόξαι 2
----------
Το ρεμπέτικο του Επίκουρου
Από τα χρόνια τα παλιά
ο Άνθρωπος τρομάζει,
τον χάροντα σαν αλυχτά
με δέος τον κοιτάζει.
Έχει μεγάλη δύναμη
και τρέμει στη θωριά της,
του βασανίζει τη ζωή
χαλάει την ομορφιά της.
Για να τον αποφύγουνε
κρύφτηκαν σε ασπίδες
και άλλοι πάλι φτιάξανε
μεγάλες πυραμίδες.
Mα ένας γέρος αυστηρός *
που είχε σοφία μεγάλη
μου `πε κουβέντες που `μειναν
για πάντα στο κεφάλι.
Μου είπε πως όσο είμαι εδώ
χάρος δεν με γνωρίζει
κι άμα περάσω απο κει
τίποτα δεν μ` αγγίζει
και ποιό είναι το νόημα
κάτι γιά να φοβάμαι,
που δεν θα δω όσο είμαι εδώ
κι αν έρθει εδώ δεν θα `μαι.
"Ο γαλήνιος με τον εαυτό του δεν ενοχλεί και τον άλλον."
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπίκουρου προσφώνησις, LXXIX
Αυτή η θέση είναι- νομίζω- μιά από τις κύριες διαφορές του Επίκουρου με Στωικούς, οι οποίοι ως άνθρωποι της δράσης δεν θα δίσταζαν να «ενοχλήσουν» κάποιον προκειμένου να υπερασπιστούν το κατ` αυτούς σωστό /δίκαιο / «κατά φύσιν» .
…από την άλλη μεριά , το ότι ο «γαλήνιος» Στωικός δεν διστάζει να μπει σε μάχη ( μεταφορικά ή κυριολεκτικά , με αίματα και όλα τα σχετικά ) προκειμένου να υπερασπιστεί το σωστό/ δίκαιο / «κατά φύσιν» , ενώ ο «γαλήνιος» Επικούρειος δεν ενοχλεί κανέναν -ΛΑΘΕ ΒΙΩΣΑΣ, το δόγμα της Σχολής - γιατί πλην των φίλων του δεν πολυνοιάζεται γιά τους υπόλοιπους ανθρώπους, εξηγείται από τις ακόλουθες δύο Κύριες Δόξες :
34
Δικαιοσύνη από μόνη της δεν υπάρχει ΄ υπάρχει μόνο κατά τόπους και σε συγκεκριμένους χρόνους στις σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους ως συμφωνία να μη βλάπτονται μεταξύ τους.
35
Η αδικία αυτή καθαυτή δεν είναι κακό ΄ γίνεται κακό από τον ελλοχεύοντα φόβο, μήπως αυτός που αδικεί δεν μπορέσει να ξεφύγει από τους διορισμένους γι αυτά τα πράγματα τιμωρούς.
Ιδέες που ίσως ξενίζουν κομματάκι, αλλά θα πρέπει να εξεταστούν με δεδομένο ότι ο Επίκουρος ήταν «Εμπειριστής» . Αντίθετα δηλ από Πλάτωνα , Σωκράτη, Στωικούς κλπ, θεωρούσε ότι ο άνθρωπος γεννιέται «άγραφος πίνακας», και συνεπώς έννοιες - «ιδέες» όπως η δικαιοσύνη δεν υπάρχουν από μόνες τους , δεν προϋπάρχουν στο νου του, αλλά εγγράφονται στην συνείδησή του καθώς μεγαλώνει, ως συμβάσεις.
Πρέπει νομίζω να σημειωθεί ότι την κλασική Εμπειριστική φιλοσοφία διατύπωσε ο Αριστοτέλης , ενώ, πολλούς αιώνες μετά ,την υπερασπίστηκαν αποτελεσματικότατα ο Εγγλέζος Λοκ (1632-1704), ο Σκωτσέζος Χιούμ (1711-1776) και ο Ιρλανδός Μπέρκλεϊ (1685-1753).
Το αξιοπερίεργο -έως εκπληκτικό- είναι πως ο Μπέρκλεϊ ήταν Επίσκοπος.
Εμπειριστής και ιερωμένος ; Ξενίζει όσο να`ναι , ε;
Εμ, γιαυτό έλεγε τον 3ο πΧ αι ο Στωικός Κλεάνθης :
«Τα των φιλοσόφων μπορεί να ακούγονται παράδοξα χωρίς ωστόσο να είναι παράλογα».
Και έσπευδε να τον επιβεβαιώσει τον 1ο μΧ αι ο Στωικός Επίκτητος :
«Οι φιλόσοφοι λένε παράδοξα πράγματα. Στις άλλες επιστήμες δεν υπάρχουν παράδοξα; Υπάρχει μεγαλύτερο παράδοξο απ` το να βάζεις νυστέρι στο μάτι κάποιου για να δει Αν έλεγαν κάτι τέτοιο σε κάποιον άσχετο με την ιατρική δεν θα θεωρούσε γελοίο αυτόν που το είπε; Τι το παράξενο λοιπόν αν και στη φιλοσοφία πολλές αλήθειες φαίνονται παράδοξες σε όσους δεν φιλοσοφούν; »
Αρριανού, των Επικτήτου Διατριβών, Α΄ /κε, 32, 33
20. Είπε θαρρώ ο Βεσπασιανός ότι το χρήμα δεν έχει οσμή. Δεν συμφωνώ. Το μαζεμένο χρήμα συνήθως έχει για μένα μια δυσάρεστη οσμή.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚ. Τσάτσος, (1ος Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας)
Η ζωή σε απόσταση - Έκτος κύκλος , Τα εις εαυτόν.
Εκδόσεις των Φίλων , 1986
------
Σημ.
Ο Βεσπασιανός ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας του 1ου μΧ .
Για να αυξήσει τα έσοδα του κράτους επινόησε τα δημόσια αποχωρητήρια , γνωστά στις μέρες μας και ως Βεσπασιανές.
Όταν ο γιός του Τίτος παρατήρησε ότι τα χρήματα από μια τέτοια πηγή θα ήταν βρωμερά, ο Βεσπασιανός του έδωσε ένα νόμισμα από τις εισπράξεις εκείνης της ημέρας για να το μυρίσει και να διαπιστώσει ότι δεν μύριζε καθόλου άσχημα.
Ο μέγιστος καρπός της αυτάρκειας είναι η ελευθερία.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπίκουρου προσφώνησις, LXXVII
Η ανάγκη είναι κακό, αλλά δεν υπάρχει καμμιά ανάγκη να ζει κανείς κάτω από ανάγκη
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπίκουρου προσφώνησις, IX
Επίκουρος
ΑπάντησηΔιαγραφή341 Σάμος -270 πΧ Αθήνα
Η διοικούμενη από αριστοκράτες Σάμος τάχθηκε στους περσικούς πολέμους με το πλευρό των Περσών (το αν θα μπορούσε να κάνει κι αλλιώς ξεφεύγει απ` το σκοπό της παρούσας αφήγησης).
Ως εκ τούτου μετά την λήξη των πολέμων η Αθήνα εξόρισε τους αριστοκράτες και έδωσε τις περιουσίες και τα κτήματά τους σε Αθηναίους "κληρούχους" που μετανάστευσαν στο νησί. Αυτοί η κληρούχοι διατηρούσαν γιά τους ίδιους και τα παιδιά τους την ιδιότητα του Αθηναίου πολίτη.
Από μιά τέτοια οικογένεια γεννήθηκε το 341 π.Χ. αι ο Επίκουρος.
Σε νεαρή ηλικία ταξίδεψε στην Αθηνα όπου -όπως είχε υποχρέωση- υπηρέτησε στη φρουρά της πόλης. Αργότερα (307 -306 πΧ) δημιούργησε την σχολή που έμελε να μένει γνωστή στην Ιστορία ως "Κήπος", διότι τα μαθήματα γίνονταν ουσιαστικά σε ένα κήπο που διατηρούσε ο Επίκουρος στην Αθήνα. Εκεί Δάσκαλος και μαθητές ζούσαν σε ένα κλίμα φιλίας και απομόνωσης από τον έξω κόσμο. Ανάμεσα στους μαθητές υπήρχαν άνθρωποι διάφορων κοινωνικών τάξεων , και των δύο φύλων -ακόμη και εταίρες. Με δεδομένη την "ηδονιστική" θεώρηση της ζωής από τον Επικουρο, αυτό οδήγησε σε παρεξηγήσεις από τους "έξω" . Κατηγορήθηκαν δηλαδή οι Επικούρειοι ως λάγνοι , κοιλιόδουλοι και γενικά άνθρωποι παραδομένοι στις απολαύσεις. Σε αυτό συνετέλεσαν οι συκοφαντίες κάποιου Τιμοκράτη που εκδιώχθηκε από τον Κήπο εξ` αιτίας ανάρμοστης συμπεριφοράς , αλλά και η απόφαση του Επίκουρου να αφήσει κάποτε που απουσίασε μιά φίλη και μαθητρία του εταίρα ως αντικαταστάτρια στην ηγεσία της σχολής.
Η φιλοσοφία του δέχθηκε άγριες επιθέσεις απ` τους σύγχρονους Στωικούς αλλά άντεξε γιά αιώνες, παρ` όλο που μετά τον θάνατό του ( 270 πΧ) του δεν υπήρξε Δάσκαλος του αναστήματός του γιά να αντιπαρατεθεί με τους διάστημους Στωικούς ηγέτες.
Ο Διογένης Λαέρτιος, στους "Βίους φιλοσόφων", αφιέρωσε ολόκληρο το δέκατο βιβλίο του στον Επίκουρο στο οποίο περιλαμβάνει τρεις αυτούσιες επιστολές του Επίκουρου και το σύνολο από τις "κύριες δόξες" του .
Ψάχνοντας σε εγκυκλοπαίδειες βρίσκει κανείς την προτομή του που εντυπωσιάζει. Πρόκειται γιά το πρόσωπο ενός αυστηρού ασκητή που καθόλου δεν ταιριάζει στον ιδρυτή μιά ηδονιστικής θεωρίας. Βέβαια το παράδοξο εξαφανίζεται αμέσως μόλις κάποιος έρθει σε επαφή με τις ιδέες του και διαβάσει σκέψεις όπως:
Τίποτε δεν είναι αρκετό γιά όποιον το αρκετό είναι λίγο
Το να αρκείται κάποιος σ` αυτά που έχει το θεωρώ πολύ σπουδαίο : όχι γιά να περιοριζόμαστε σώνει και καλά στα λίγα, αλλά γιά να μας είναι αρκετά τα λίγα όταν μας λείπουν τα πολλά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπίκουρος, Κύριαι Δόξαι XV, XXI , Επιστολή προς Μενοικέα 130-1
------------------------------------------------------
Η σάρκα ζητά να μην πεινά , να μην διψά , να μην κρυώνει. Αν αυτά τα έχει κάποιος και ελπίζει ότι θα τα έχει και στο μέλλον , μπορεί να συναγωνιστεί σε ευτυχία τον ίδιο τον Δία.
Επίκουρου Προσφώνηση XXXIII
-------------------------------------------------------
Κάθε φιλία είναι από μόνη της αρετή, παρ` όλο που [μπορεί] να έχει τις ρίζες της στην ανάγκη γιά βοήθεια.
Επίκουρου Προσφώνηση ΧΧΙΙΙ
-------------------------------------------------------
Αυτό που χρειαζόμαστε δεν είναι τόσο η βοήθεια που μας δίνουν οι φίλοι μας όσο η πίστη σε αυτή.
Επίκουρου Προσφώνηση ΧΧΧΙΙΙΙ
----------------------------------------------------------
Πραγματικά , γιά όνομα του Δία -όπως συνηθίζουν να λένε οι άνθρωποι - τι έχεις να φοβηθείς; Πιστεύεις ότι μπορεί οι θεοί να σου κάνουν κακό; Δεν τους ταπεινώνεις πιστεύοντας κάτι τέτοιο;
Επιστολή Επίκουρου προς άγνωστο παραλήπτη
Γιά να κρίνουμε τι είναι λογικό και τι παράλογο , δεν υπολογίζουμε μόνο την αξία των πραγμάτων -που δεν εξαρτώνται από μας - αλλά και το δικό μας χαρακτήρα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓιά κάποιον είναι λογικό να κρατήσει σε άλλον το ουροδοχείο, μόνο με την σκέψη πως αν δεν το κάνει θα φάει ξύλο και θα στερηθεί την τροφή. Αντίθετα αν του το κρατήσει δεν θα πάθει τίποτε οδυνηρό ή κακό.
Άλλος όχι μόνο βρίσκει ανυπόφορο να κρατάει το ουροδοχείο σε άλλον , αλλά δεν ανέχεται καν να του το κρατάει κάποιος άλλος.
Αν με ρωτήσεις λοιπόν "να καρτήσω το ουροδοχείο;" θα σου απαντήσω πως είναι καλύτερο να έχεις φαγητό απ` το να μην έχεις και πως είναι χειρότερο το να σε δείρουν απ` το να μη σε δείρουν. Σκέψου λοιπόν τι σε συμφέρει και τράβα κράτα το.
"Μα θα ήταν αναξιοπρεπές γιά μένα"
"Αυτό εσύ θα το εκτιμήσεις. Όχι εγώ. Εσύ ξέρεις τον εαυτό σου, εσύ ξέρεις την αξία του εαυτού σου και πόσο πουλάς τον εαυτό σου. Οι άνθρωποι πουλιούνται σε διαφορετικές τιμές.
Γι αυτό , όταν ο Φλώρος αναρωτιόταν άν έπρεπε να πάει στις γιορτές του Νέρωνα και να πάρει μέρος σ`αυτές , ο Αγριππίνος του είπε "πήγαινε" ."
"Εσύ γιατί δεν πας ", τον ρώτησε ο Φλώρος.
"Εγώ ούτε καν σκέφτομαι τέτοιο ζήτημα", απάντησε εκείνος.
Αρριανού, των Επικτήτου Διατριβών, Α, β, 6-14.
Θέλεις να με εμποδίσεις να θαυμάζω τη Φύση και να μου στερήσεις τα πάντα, περιορίζοντάς με σε ένα μέρος του εαυτού μου ; Να μη ζητώ την αρχή του Σύμπαντος; Τον Δημιουργό της Φύσης ; Εκείνον που ξεχώρισε τα στοιχεία που βρίσκονταν ανακατεμένα σε μια άμορφη και αδρανή μάζα ; Τον αρχιτέκτονα του κόσμου ; Πώς, το απροσμέτρητο μπήκε σε τάξη ; Ποιος συνάθροισε ότι ήταν διασκορπισμένο , διαχώρισε το συγκεχυμένο , διαμόρφωσε το άμορφο ; Από πού πηγάζει το τόσο δυνατό φως ; Από μια φωτιά ή από μια ύλη ακόμη πιο λαμπερή ; Δεν δικαιούμαι να θέτω αυτά τα ερωτήματα ; Να αγνοήσω την καταγωγή της ύπαρξής μου ; Αραγε μιά φορά μόνο θα δω τον κόσμο, ή θα γεννηθώ πολλές φορές ; Που θα πάω μετά τον θάνατό μου ; Ποιος τόπος περιμένει την ψυχή μου όταν αυτή ελευθερωθεί από την ανθρώπινη δουλεία ; Μου απαγορεύεις τις ουράνιες μονές για να ζω με σκυμμένο κεφάλι ; Είμαι πολύ μεγάλος και η μοίρα μου πολύ μεγάλη για να μείνω σκλάβος του σώματός μου , που στέκεται εμπόδιο στην ελευθερία μου. Το σώμα μου αυτό βάζω ανάχωμα στην Τύχη για να εμποδίσω την προέλασή της. Με αυτό προστατεύομαι από κάθε τραύμα. Αυτό είναι όλο κι όλο ό,τι μπορεί να προσβληθεί απ` αυτά που μου ανήκουν . Μέσα σε αυτή την ευπρόσβλητη κατοικία , ζει η ψυχή μου ελεύθερη. Ποτέ αυτό δεν θα με αναγκάσει να φοβηθώ, ούτε να υποκριθώ με τρόπο ανάξιο σε καλό άνθρωπο.Ποτέ δεν θα πω ψέματα για να τιμήσω αυτή την άθλια σάρκα. Όταν έρθει η ώρα να την αφήσω θα την αποχωριστώ. Αλλά απ` αυτή τη στιγμή, αν και ζούμε μαζί, ψυχή και σάρκα, δεν θα είμαστε ίσοι : η ψυχή μου θα έχει όλη την εξουσία.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣενέκας , Επιστολή προς Λουκίλιο LXV (Υπότιτλος : Οι γνώμες του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη, και των Στωικών περί του πρώτου Αιτίου )
Πως να χωρέσει ο έρωτας
ΑπάντησηΔιαγραφήσε πάγκο ανατομείου
πως να χωρέσει η ύπαρξη
σε γυάλα εργαστηρίου
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτο κελλί ,στο μοναστήρι και στη συναγωγή :
ΑπάντησηΔιαγραφήΚάποιοι φοβούνται την κόλαση , άλλοι ονειρεύονται τον παράδεισο.
Αλλά κανένας που γνωρίζει στ`αλήθεια τα μυστικά του Θεού του
δεν έχει φυτέψει σπόρους σαν αυτούς μέσα στην καρδιά του.
Ομάρ Καγιάμ ,11ος αιώνας , Περσία
Ο σοφός αναζητά την σοφία . Ο τρελός πιστεύει ότι την έχει βρεί.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠερσικό γνωμικό
...
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι κανενός πατέρα από την Σπάρτη
και τάφου κανενός απ` την Αθήνα
τα κόκκαλα δεν πήγα να ξεθάψω
να τα χτίσω στην πόρτα του σπιτιού μου,
γιά να φαντάξω
...
Κ.Παλαμάς,
Ηρωική τριλογία, Β΄
Δεν με ενδιαφέρει το εύρος του ποταμού αλλά η πορεία του μέσα στον χρόνο"
ΑπάντησηΔιαγραφήΚ. Τσάτσος , Η ζωή σε απόσταση , εκδόσεις των Φίλων
"Μα κι εγώ, είπε ο Χειρίσοφος, ξέρω πως εσείς οι Αθηναίοι είστε ικανοί να κλέβετε τα δημόσια χρήματα, παρόλο που ο κίνδυνος γιά τον κλέφτη είναι πολύ μεγάλος. Και την ικανότητα αυτή την έχουν προπάντων οι καλύτεροί σας, αν βέβαια θεωρείτε αυτούς άξιους να κυβερνούν."
ΑπάντησηΔιαγραφήΞενοφώντος , Κύρου Αναβάσις, βιβλ.Δ΄ , κεφ. 6 , στ.16
μεταφρ. Γιώργου Δ. Ζευγώλη , ΟΕΔΒ
Κάποτε μιά μητέρα πήγε τον γιό της στον Μαχάτμα Γκάντι και τον παρακάλεσε να συστήσει στον μικρό να πάψει να τρώει γλυκά.
ΑπάντησηΔιαγραφή"Τρώει τεράστιες ποσότητες και φοβάμαι γιά την υγεία του", ψιθύρισε στεναχωρημένη.
Ο Γκάντι το σκέφτηκε γιά λίγο κι έπειτα της ζήτησε να τον επισκεφθεί και πάλι με το γιό της σε δυό βδομάδες.
Έτσι κι έγινε.
Δυό εβδομάδες αργότερα η γυναίκα ξαναπήγε με το γιό της να τον επισκεφθεί .Ο Γκάντι κοίταξε χαμογελαστός τον μικρό μέσα απ` τα στογγυλά γιαλιά του και του είπε:
"Σταμάτα να τρως πολλά γλυκά."
Η γυναίκα, ικανοποιημένη αλλά και απορημένη, τον ευχαρίστησε και έπειτα καθώς ετοιμάζοταν να φύγει τον ρώτησε :
"Μα καλά, γιατί δε του το είπες την πρώτη φορά που ήρθαμε;"
"Γιατί πριν δυό εβδομάδες έτρωγα κι εγώ γλυκά", απάντησε ο Γκάντι.
(Δεν γνωρίζω που πρέπει να αποδοθεί η πατρότητα της ιστορίας. Σ` εμένα έφτασε από κάποιον gantalf75 . Καλή του ώρα όπου και να`ναι)
Η γνώση είναι εργαλείο, όχι σκοπός
ΑπάντησηΔιαγραφήΛ. Τολστόϊ, Ημερολόγιο Σοφίας, Ιούλιος 27
Θρήνος α΄
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτο νερό των καναλιών που πριν χρόνια ήταν γεμάτα από ρυμουλκούμενα πλοία
τώρα βλέπει κανείς μόνο καλάμια και θάμνους.
Και στους κάποτε πολύβουους δρόμους βλέπει κανείς μόνο χόρτα πικρά .
Στα κανάλια που ήταν κάποτε γεμάτα πλοία
δεν υπάρχει πλέον κανείς
από φόβο μην τον κατασπαράξουν αγρίμια
ή τον σκοτώσουν φίδια και σκορπιοί.
Στις πεδιάδες που ήταν γεμάτες ζωή
τώρα το μόνο που κινείται είναι τα καλάμια στον άνεμο.
Το γλυκό τρεχούμενο νερό της Ακκάδ
τώρα πιά είναι πικρό.
Αν πεις "θέλω να ζήσω εδώ "
δεν υπάρχει σπίτι να σε στεγάσει.
Αν πεις "θέλω να ξεκουραστώ στην Ακκάδ"
δεν θα `βρεις γωνιά να κοιμηθείς .
Γράφτηκε στο τέλος της 3ης χιλιετίας π.Χ. όταν οι Ακκάδιοι νικήθηκαν από τους Γκούτους - τους "Δράκους των Βουνών"
Η Ακκάδ ήταν πόλη δίπλα στον ποταμό Τίγρη, στο έδαφος του σημερινού Ιράκ .
-----------------------------------------------
Θρήνος β΄
Σαν ήμουν νέος έμαθα σπαθί
Μ` αυτό νικούσα τον Άδικο Πύργο *
Ψηλή ήταν η ψυχή μου σαν τ` ασταμάτητα σύννεφα
Κι η φήμη μου αντηχούσε περ` από τον κόσμο.
Έφερα το σπαθί μου στις έρημες αμμούδες,
Πότισα τ` άλογό μου στις Εννέα Ξέρες,
Πλάνταξαν οι σημαίες μου στον άνεμο
Κι άλλο τραγούδι απ` των ταμπούρλων μου δεν ακούγονταν.
Λύπη πολλή μου δώσαν οι πολέμοι, τα ταξίδια τους,
Νοιώθω φριχτός θυμός τα σπλάχνα μου να καίει,
Σαν σκέφτομαι πως έχασα άδικα τον καιρό μου
Με το μαράζι αυτό η καρδιά μου ξεριζώνεται.
Γουάν Χι , Κινέζος στρατηγός , 210- 263 μ.Χ.
Μετάφραση Ρίτα Μπούμη Παπά
* Άδικος Πύργος = Το όνομα του αντίπαλου στρατηγού του Γουάν Χι
Το κενό και το τίποτε
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ διαφορά του τίποτε
απ’ το κενό είναι μία,
δύσκολο να τη φανταστεί
ανθρώπου αδυναμία.
Στο σύνορο του Σύμπαντος
σαν ζεύγος συνυπάρχει,
κι απ` έξω είναι το τίποτε
παλιότερο και άρχει
(…)
----------------------------------------------------------
Το πιο δύσκολο πράμα να καταλάβεις είναι το Τίποτε. Διότι μόλις το σκεφθής , το Τίποτε γίνεται κιόλας κάτι.
Κωνσταντίνος Τσάτσος, "Η ζωή σε απόσταση", σελ. 34, , Εκδόσεις των Φίλων , Αθήνα, 1986
Κανείς εκτός απ` τον Θεό δεν μπορεί να κατανοήσει το μυστικό της Μεγάλης Αρχής. Κανείς δεν μπορεί να ξεπεράσει τον εαυτό του.
Ομάρ Καγιάμ
_________________
"Είναι δυνατόν να υπάρχει οργάνωση στο Χάος, ή ακόμη το Χάος να αυτο-οργανώνεται"
ΑπάντησηΔιαγραφή(από συζήτηση ανάμεσα στους καθηγητές Ναννόπουλο -Ζερεφό , σε εκπομπή της ΕΤ3)
Η επιθυμία σου μένει ανεκπλήρωτη, η δική μου εκπληρώνεται. Αυτό συμβαίνει και στα παιδιά όταν βάζουν το χέρι σε ένα αγγείο με στενό λαιμό για να βγάλουν ξερά σύκα και καρύδια. Αν γεμίσουν το χέρι δεν μπορούν να το τραβήξουν έξω και κλαίνε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΆσε λίγα και θα βγει. Έτσι και εσύ, άσε την επιθυμία ΄ μην επιθυμείς πολλά και θα γίνουν.
Αρριανού των Επικτήτου Διατριβών, Γ΄, θ
6
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτο πουλί
σημαδεύουν το φτερό.
Στον άνθρωπο
τον ενθουσιασμό.
Γιάννης Βουλτσίδης , Ανθολογία ανέκδοτης ποίησης- Σύγχρονοι Θράκες ποιητές.
Οι τελευταίοι
ΑπάντησηΔιαγραφήΘάμαστε εκείνοι που θα χορεύουν τον Πυρρίχιο
γύρω απ` τα τελευταία αγάλματα
Και καθώς οι πατούσες μας θα λειώνουν
το ατσάλι της ψυχής μας θα χύνεται
θα χαλυβδώνει το πανάρχαιο καλούπι
και θα σώζει την ψυχή μας
στον αιώνα τον άπαντα...
Θεόδωρος Φιλιππίδης, Ανθολογία ανέκδοτης ποίησης- Σύγχρονοι Θράκες ποιητές, εκδ . Σπανίδης, Ξάνθη, 2007
Όταν κάποιοι είπαν στον Διογένη : "είσαι γέρος από δω` και πέρα πρέπει να χαλαρώσεις την προσπάθειά σου "
ΑπάντησηΔιαγραφήαυτός απάντησε :
"Μα γιατί; αν έτρεχα σε αγώνες θα χαλάρωνα την προσπαθεια λίγο πριν τον τερματισμό;"
Διογένης Λαέρτιος , Φιλοσόφων βίος και δογμάτων συναγωγή VI 34
Σημ 1. Η Ιστορία διασώζει ως αναμφισβήτητο γεγονός την συνέπεια του Διογένη ανάμεσα στη διδασκαλία του και τον τρόπο που ζούσε.
Δεν χαρίζονταν σε κανένα, ούτε στον εαυτό του, ούτε καν στο δάσκαλό του Αντίσθενη τον οποίο χλεύαζε ως "σάλπιγγα" γιατί έλεγε πράγματα ηχηρά που δεν εφάρμοζε πάντα. Ο Αντισθένης με την σειρά του τον αποκαλούσε "σφήγκα" γιατί ενώ έκανε ασήμαντο θόρυβο, το "τσίμπημά" του προκαλούσε μεγάλο πόνο. Αυτό ήταν και το πρώτο παρατσούκλι του Διογένη. Το "Κύων" ο Διογένης το πήρε αργότερα.
Σημ.
Και μιά που ο λόγος γιά τον Αντισθένη σκόπιμο είναι να παρατεθεί η σειρά διαδοχής.
Ο Αντισθένης ήταν μαθητής του Σωκράτη.
Ο Διογένης [απ` την Σινώπη του Πόντου) ήταν μαθητής του Αντισθένη.
Ο Κράτης ήταν μαθητής του Διογένη.
Και ο Ζήνων (με τον οποίο ξεκινά νέα σχολή - η Στωική) ήταν μαθητής του Κράτη.
Που θα κρατά τον όρκο δεν θα βρίσκει
ΑπάντησηΔιαγραφήΧάρη καμμιά, μηδ` ο αγαθός ή ο δίκιος, -
Μόνο ο κακός κι ο άδικος θα τιμούνται.
Στην δύναμην αντρός χυδαίου το δίκιο
Θα βρίσκεται και μήτε που θα υπάρχει,
Στη γην αυτή, η ντροπή. Και θα συντρίβει
Το γενναίον ο δειλός δολοπλοκώντας,
Και για τα ψέμματά του, όρκους θα παίρνει.
Ησίοδος, Έργα και Ημέρες, μεταφρ. Άρης Δικταίος
7ος αι. π.Χ.